Bij je benoeming tot directie voorzitter van Yarden vertelde je dat je na de verkoop van je bedrijf Normad & Blend Communicatie je alleen functies wilde bekleden met een maatschappelijke relevantie. Wat fascineerde je aan de functie bij Yarden? Wat wil je in deze functie bereiken zodat die voor jou maatschappelijk relevant is? Wat is leuk aan het werk? Wanneer ben je gelukkig? Wat is minder?

Toen ik voor de functie bij Yarden werd benaderd, merkte ik dat het met de nodige schroom gebeurde. In eerste instantie werd de activiteit van het bedrijf niet eens genoemd. Dood is blijkbaar zo beladen dat het zelfs bij mijn werving moeilijk bespreekbaar was te maken. Je moet dood van je vandaan houden! Toen ik me in het bedrijf verdiepte, realiseerde ik me dat dood gewoon onderdeel van het leven is van iedereen. Hoe belangrijk het is dat, als je geconfronteerd wordt met de dood, je goed geholpen wordt bij het afscheid nemen en de rouwperiode erna. Dat was voor mij de belangrijkste drijfveer om bij Yarden aan de slag te gaan.

De Nederlandse uitvaart is vaak sober, somber en kent enkel donkere kleuren. Ik vroeg me af waarom wij Nederlanders dat zo doen. In andere culturen zie je hele andere manieren van afscheid nemen. Daar viert men het leven dat iemand heeft geleid. Daar staat men stil bij wat hij heeft bijgedragen. Daar gaat men in op hoe belangrijk iemand voor je was. Mijn persoonlijke doelstelling is om ons afscheid meer van die culturen mee te geven. Buiten dat het heel goed past in onze multiculturele samenleving, draagt het bij aan een goed afscheid.

Wat zijn de belangrijkste lessen die je in je carrière hebt geleerd en die je bij Yarden toepast? Wat zijn je daarbij je grootste valkuilen? Wat was je grootste succes in het afgelopen jaar?

Dat is interessant dat je dat vraagt. Je staat er nooit bij stil dat je eerdere ervaringen altijd meeneemt in je volgende stap. De belangrijkste les is wel dat ik geen dingen doe waar ik niet achter sta. Dat past echt niet bij me. Die ervaringen hebben me ook geleerd dat je moet zoeken naar een hogere doelstelling waar iedereen zich in kan vinden. Zodat de agenda’s van de verschillende gremia, bestuur, Raad van Commissarissen, directie en persoonlijke doelstellingen daar binnen passen. Doe je dat niet dan loopt het altijd fout. Mijn valkuil is mijn balans werk/privé. Door mijn gedrevenheid stel ik te vaak mijn privé-situatie op de tweede plek en dat is niet altijd goed. Ik zie successen niet als ‘mijn’ succes. Het is altijd het succes van het team. Wellicht is het grootste succes van het afgelopen jaar het enthousiasmeren van de medewerkers om Yarden te stuwen naar de toonaangevende uitvaartorganisatie van Nederland.

Bij binnenkomst van je kantoor vallen onmiddellijk de twee enorme gestapelde boekenkasten naast je bureau op. De titels ervan scannend levert een beeld van een man met veel interesses. Welke van al die boeken sla je het meest na?

Strategie heeft mijn grote belangstelling. Daarom herlees ik keer op keer het boek van Exploring Corporate Strategy van Johnson en Scholes. Zij laten in hun boek de

samenhang van de verschillende facetten van strategie zien. Daar ben ik enorm intensief mee bezig. Ik zet graag de bakens uit. In al de functies heb ik door de jaren heen geleerd, dat je een gekozen strategie consequent moet uitvoeren. Dat geeft helderheid en duidelijkheid binnen en buiten het bedrijf. Klanten weten dan wat ze van je mogen verwachten. Om die strategie goed over het voetlicht te brengen is het noodzakelijk dat je vertelt wat je gaat doen. De verhalen vertellen is een wezenlijk onderdeel. Dan kom je tot de beste strategie en creëer je de mogelijkheden voor een excellente uitvoering.

Altijd moet je er goed van doordrongen zijn dat klanten niet geïnteresseerd zijn in strategie, maar in het onderscheid dat je maakt, in de positie die je kiest om hun belang te dienen. Het boek van Alex Osterwalder is daarbij een van mijn inspiratiebronnen. Hij legt daarin de nadruk op het beantwoorden van de vraag “Hoe ontwikkel je producten, die klanten echt willen”. Ik vind dat we ons onmisbaar moeten maken voor onze klanten. Ik realiseer me terdege dat ik dat niet alleen kan. Je werkt altijd met anderen samen en dat betekent dat je open moet staan voor kritiek en suggesties tot verbetering. Ik geloof in het vragen naar de meningen van anderen. Des te beter je vragen stelt, des te beter de uitwisseling van verhalen is, des te beter je in staat bent je klanten te bieden wat ze echt nodig hebben. Als duidelijk is wat we gaan doen, knip ik als het ware de navelstreng van het idee door, laat het zijn eigen leven leiden door de uitvoering aan de anderen te laten. Zij zijn daar het best in. Ik ben het best in het uitzetten van de bakens, het bewaken van de koers en het enthousiasmeren en motiveren.

Uitvaartondernemers hebben een uitdaging om hun verhaal te vertellen wat zij aan waarde bieden. Het verhaal waar DELA mee in de media komt vermijdt het thema en zelfs woord ‘dood’. Men focust op wat je tijdens jouw leven al kan doen. Het verhaal van Monuta is een verhaal van ‘ontzorgen’ want nabestaanden hebben al genoeg aan hun hoofd. Wat zie jij als het verhaal van Yarden en wie wil jij daarmee vooral aanspreken? Wat maakt Yarden dé afscheidsspecialist? Hoe laad je dat verhaal?

Een goed afscheid helpt je verder. Daar staat Yarden voor. Dat is door iedereen binnen onze organisatie omarmd. Wij zorgen ervoor dat we je goed helpen als het je overkomt door een goed afscheid te verzorgen en bij het verwerken van het verlies erna. Yarden is eigendom van een vereniging, die als doel heeft om voor, tijdens en na de uitvaart zo goed mogelijk te helpen, te ondersteunen en te inspireren. Die zorg willen we voor zo veel mogelijk mensen bereikbaar maken. Daarom willen we groeien. Daarom verzekeren we de kosten van de uitvaart om dat goede afscheid ook voor iedereen bereikbaar te maken. Daarom organiseert onze vereniging veel activiteiten op het gebied van voorlichting en bewustwording. We merken dat we in Nederland niet goed omgaan met dood. Wij vinden dat de stilte om de dood niet goed is. Wij willen dood bespreekbaar maken. Als je afscheid neemt, neem je eigenlijk ook weer geen afscheid. Je komt in een andere fase. Door te herdenken en te herinneren blijft je overleden dierbare een belangrijke rol in jouw leven spelen. Dat is wat wij willen uitdragen omdat we inmiddels weten dat dit bijdraagt aan de verwerking van het verdriet.. Liefde is immers sterker dan de dood. Natuurlijk moet de uitvaart goed verzorgd zijn. Daarvoor hebben we ook alle faciliteiten. Die moeten op een economisch verantwoorde wijze gerund worden. Als je dat zoals wij

goed doet, is er ruimte en aandacht voor de gevoelens, die bij een afscheid horen. Het zit in de kleine dingen, het helpen, het inspireren en het persoonlijke. Dat maakt Yarden dé afscheidsspecialist.

Welke kansen zie jij in het vertellen van verhalen voor, tijdens en na het overlijden? Verhalen van degene die sterft, verhalen van de geliefden/nabestaanden? Wat kunnen verhalen volgens jou bijdragen?

Verhalen zijn belangrijk om te leren omgaan met het verlies. Op onze site delen we verhalen van klanten van ons. We willen dat ze inspiratie geven aan anderen. Degenen die deze verhalen vertellen, willen dat ook. Ze gaven toestemming om ze te plaatsen. We organiseren toneelvoorstellingen. Door die voorstellingen gaan mensen praten. Dat helpt hen verder. Een van die voorstellingen “Rouw op je dak” gaat over plotseling verlies. Het helpt om het taboe rondom de dood te doorbreken. Dood gaan we immers allemaal. Daarmee helpen we mensen verder. Hoe belangrijk dat is bleek bij het overlijden van een van de hoofdrolspelers in het stuk. Dan komt dood ineens heel dichtbij en blijkt eens te meer hoe belangrijk goed afscheid nemen is. Toen ik de voorstelling Mam van Adelheid Roosen over haar dementerende moeder zag en meemaakte hoe zij een intieme sfeer wist te creëren, waarin mensen hun verhaal konden vertellen, wilde ik met haar laten zien wat goed afscheid nemen kan betekenen. Ik vind het belangrijk dat mensen na een periode van rouw vol herinneringen het leven herpakken en een nieuw hoofdstuk aan hun boek van het leven toevoegen.

Mijn vrouw is kleuterleidster. Ook al zou je dat niet verwachten maar zij is van tijd tot tijd met de kinderen bewust bezig met afscheid nemen. Veel schrijvers houden zich met dit thema bezig. Een groot aantal kinderboeken behandelt dit thema. Ken jij deze verhalen en doe je er wat mee?

Kinderen zijn heel open. Zij praten onbevangen over dood om vervolgens onbevangen over te stappen naar het leven. Voor hen hebben we het olifanten project gestart. Door hen mee te nemen met vragen als “Hebben olifanten gevoel en dus ook verdriet? Hoe troosten ze elkaar? Wat kunnen wij leren van dieren? “, praten ze op een natuurlijke manier over verlies. We nemen ze mee naar de dierentuin. Daar ervaren ze dat dood een normaal onderdeel van het leven is, waar je doodgewoon over mag praten. Het geeft hen belangrijke emotionele bagage mee.

Jullie tonen als Yarden verhalen over uitvaarten op jullie website. Ook geef je een boek uit over trends rondom sterven, uitvaarten, afscheid nemen en verder leven. Welke rol spelen deze verhalen in hoe jullie met klanten werken? Kiezen mensen door deze verhalen om met jullie in zee te gaan?

Persoonlijk vind ik dat we, als iemand dood gaat, zijn leven moeten vieren. We vertellen over hem, delen onze herinneringen. Iedereen doet dat door verhalen te vertellen en geeft daarmee aan dat hij van betekenis is. Dat helpt om goed afscheid te nemen. Bij Yarden willen we zoveel mogelijk mensen daarbij helpen. De verhalen moeten daaraan bijdragen. Op dit moment verspreiden we die verhalen via onze website en via social media. We maken gebruik van films, theatervoorstellingen, informatiesessies en lezingen. Elk van daarvan draagt verhalen uit, laat je delen in ervaringen en emoties en helpt je verder.

Er zijn verschillende manieren om te sterven waarbij b.v. de ‘plotselinge dood’ een andere impact heeft op nabestaanden dan het overlijden na een ziekbed. Zie jij hierin een verschil van benadering vanuit jullie rol? Dragen verhalen over eerdere ervaringen van anderen hieraan bij?

Het is inderdaad waar dat mensen op verschillende manieren in verschillende omstandigheden overlijden. Dat heeft wel degelijk invloed op de manier van benaderen. Een plotselinge dood van een jongere heeft een heel andere impact dan het overlijden van iemand met wat we een voltooid leven noemen. Het verdriet is niet minder maar de verwerking is anders. Mijn moeder is overleden in een hospice. Zij is daar met veel liefde omringd geweest. Dat heeft voor mij zoveel betekend dat ik nog steeds mijn bijdrage aan dat hospice lever. Onze medewerkers komen op een heel intiem moment bij mensen. Zij staan voor de opgave om een goede uitvaart te organiseren, waarbij ze recht doen aan de overledene en zijn/haar familie. Het helpt als ze oprecht zijn in hun belangstelling. Hun vragen naar het verhaal van de familie moeten authentiek zijn, vanuit het hart komen. We trainen hen in het gebruiken van hart-taal. Het merk-waardige van Yarden zit in het bijzonder maken, in de kleine dingen, zoals de 4 rozen op de stoelen op de eerste rij bij de afscheidsviering van een vader, die was overleden door het verdriet van het verlies van 4 gezinsleden bij de ramp met de MH17.

Persoonlijk heb ik vaker het gevoel dat het verhaal over een persoon na overlijden lang niet altijd recht doet aan het verhaal dat de persoon zelf over zichzelf vertelt. Wat zie je bij de generatie babyboomers, die de regie over hun eigen leven wensen te nemen, geven die dit laatste verhaal uit handen? Hoe kijk jij hier tegenaan? Zie jij een rol voor Yarden in het laten vertellen van het eigen verhaal?

Dat herken ik. We hebben dat onderzocht en hoorden dat mensen zich bij een uitvaart soms ergeren. Natuurlijk aan het afgaan van een mobiele telefoon maar zeker als er aan de overledene onvoldoende recht werd gedaan. Daarom is het ook zo ontzettend belangrijk dat mensen hun uitvaartwensen vastleggen. Voor de vereniging was dat een van de redenen om een oproep te doen aan Nederlanders met ons mee te denken en vernieuwende ideeën aan de dragen om het afscheid nog mooier en persoonlijker te maken. We hebben daar een prijs voor uitgeloofd De Afscheidsprijs 2015. Deze zal op het Yarden Symposium worden uitgereikt.

In een van onze reisgidsen uit de Reis van de Heldin/Reis van de Held serie vertelde een uitvaartonderneemster Gijsje Teunissen dat het verlies van haar jonge kind haar op het ondernemerspad van afscheid nemen heeft gebracht. Ook zien we dat meer vrouwelijke ondernemers kiezen voor dit vak, dat samenhangt met afscheid nemen. Denk jij dat er voor het verlies van een kind andere verhalen spelen, of een andere benadering gewenst is?

Ik zie dat zeker in de branche. Veel mensen kiezen er bewust voor om erin werkzaam te zijn. Zij willen hun eigen nare ervaring omzetten in een positieve ervaring van anderen. Zij willen bijdragen aan een goed afscheid. Yarden werkt graag met hen samen. Het helpt enorm in dit vak als je ervaringsdeskundige bent. Je voegt dan daadwerkelijk iets toe.

Mijn vader heeft 2 weken geleden zijn tweede partner begraven. In zijn verdriet gaf hij aan dat zijn mooie leven nu voorbij was en niet meer terugkomt. Een goede vriend ligt nu in coma. Zijn echtgenote leeft tussen hoop en vrees en weet nog niet wat haar te wachten staat. Zij is vrouw en (mogelijkerwijs) weduwe tegelijkertijd. Wij zijn geïnspireerd door het boek ‘On Your Own’, dat weduwen helpt na het overlijden op zowel korte als middellange termijn op zowel de emotionele als financiële aspecten. Tezamen omdat als het ene niet goed wordt opgepakt het de andere aspecten belemmert. Zie jij een verhaal en rol van Yarden in het begeleiden van weduwen/weduwnaars na overlijden van hun partner?

Zo zie je dat persoonlijke ervaringen je over de dood doen nadenken. Het houdt je bezig. Ik hoor aan je verhaal dat ook jouw moeder in een hospice is overleden. Dood overkomt ons allemaal. Het verwerken van de dood heeft inderdaad emotionele en economische aspecten. De samenhang tussen beide is erg groot. Ik vind het persoonlijk belangrijk dat mensen de draad van het leven weer oppakken en vind dat Yarden daar een belangrijke rol bij speelt. Ik kan enorm blij zijn, als ik zie dat een weduwe na een periode van rouw doorgaat met het leven, zelfs een nieuwe partner vindt en nog steeds vol liefde over haar overleden man praat. Dat onderstreept dat liefde sterker is dan de dood. Het boek ken ik niet. Ik ga het zeker bestellen.. Binnenkort komt er een nieuwe zuil voor mijn boekenkast om meer ruimte te maken voor nieuwe inspirerende boeken en verhalen.

http://www.yarden.nl